ماری جوانا ماده ای است سبز رنگ وگاها خاکستری که از برگ خشک شده شاهدانه بدست می آید .

تا قبل از سال 1960 شاید کمتر کسی نام ماری جوانا را شنیده بود اما امروزه از این گیاه بصورت فراوان مصرف می شود . برگ های خرد شده این گیاه را در سیگار می ریزند و مصرف می کنند . به این نوع اصطلاحا joint گفته می شود . البته برای استعمال ماری جوانا روش های مختلفی وجود دارد . از پایپ گرفته تا سیگار های معمولی و حتی قوطی ظروف مخروطی شکل و قلیان همه برای مصرف ماری جوانا مورد استفاده قرار می گیرند . جوینت و سیگاری را با داروهای توهم زا و مسکن نیز ترکیب کرده و با اسامی مانند Happy Sticks ، Wicky Sticks و Love Boat عرضه و مصرف می کنند . بعضی افراد نیز ماری جوانا را در غذا پخته یا در چای دم می کنند .

نوع مصرف در هر کشور و حتی در هر شهر متفاوت است . و با نام های بسیار گوناگونی مانند Herbe Pot ، Grass ، Weed و Mary Jane شناخته می شوند .

از گیاه شاهدانه ماری جوانا و دیگر مواد مخدر بدست می آید . از مشتقات قوی و نعشه کننده شاهدانه می توان به سینسمیلا (SinSemilla) ، حشیش و روغن حشیش اشاره کرد . تمامی فراورده هایی که از شاهدانه تهیه می شوند روان گردان هستند و همه آنها حاوی دلتا-9-تیراهیدرو کانابینول (THC) هستند که ماده ای شیمیایی محسوب می شود که اصلی ترین نقش را در قدرت نعشه کنندگی ایفا می کند . البته باید گفت که به غیر از THC ، 400 ماده شیمیایی دیگر در ماری جوانا کشف شده است .

ماری جوانا به طور متوسط دارای 7 درصد THC می باشد . این در حالی است که سینسمیلا که از غنچه و گل شاهدامه تازه و جوان تهیه می شود به طور متوسط دارای 12 درصد THC است . 10 درصد THC نیز به طور معمول در حشیش وجود دارد .

علایم مصرف ماری جوانا :

1 – گیج و خنگ شدن

2 – احساس ناتوانی در راه رفتن

3 – سبک مغز شدن

4 – خنده های بی مورد

5 – قرمز شدن چشم ها

6 – فراموشی

7 – خستگی و خواب آلودگی چند ساعت پس از مصرف

این علائم برای افراد مختلف متفاوت است و بستگی به فرد و میزان THC موجود در ماده مصرفی وی دارد .  همچنین نحوه استفاده و یا استفاده همزمان ماری جوانا با سایر مواد مخدر باعث تغییر عوارض می شود . ماری جوانا روی همه افراد تاثیر یکسانی ندارد و بعضی مصرف کنندگان ممکن است  حتی تاثیر آن را حس نکنند و بعضی دیگر بسیار سرخوش و هیجان زده شوند . عموما مصرف کنندگان ماری جوانا نسبت به صداها و مزره ها بسیار دقیق می شوند . بینایی آنها نیز تغییر کرده و رنگ ها را زیباتر می بینند . گاها اتفاقات پیش پا افتاده و معمولی برای مصرف کننده خنده دار و مضحک می شوند . همچنین ماری جوانا قدرت درک زمان را از فرد می گیرد به گونه ای که زمان به آهستگی می گذرد . تشنگی و گشنگی نیز از احساس های غالب بعد از استعمال ماری جوانا هستند .

تغییر رفتار در جوانان مانند افسردگی ، خستگی ، بی توجهی به وضع ظاهری ، بدرفتاری با والدین و دوستان ممکن است ناشی از مصرف ماری جوانا باشد لذا والدین باید مراقب فرزندانشان در این حالت شوند . نو جوانان و جوانان مصرف کننده معمولا منزوی هستند و وقت بسیار کمی را در خانه سپری می کنند ، از فعالیت های بدنی و ورزش دوری کرده و ساعت خواب و عادات غذایی آنها نا منظم می شود .

عوارض مصرف ماری جوانا و حشیش :

1 – زوال شخصیتی ( مانند حقیر شمردن خود )

2 – تغییر شکل بدن

3 – گیجی و گمگشتگی

4 – احساس ترس کردن ( مانند واکنش های شدید به موارد کم اهمیت )

5 – بدبینی و سو ضن

6 – جنون

7 – دیوانگی و هذیان گویی

8 – توهم

9 – بی رحمی و بروز خشونت

فردی که حشیش مصرف می کند اغلب برای مدتی به نقطه ای خیره می شود و تمام حواسش را معطوف آن چیز می کند . در بعضی افراد تمرکز و قدرت درک افزایش پیدا می کند بنابراین توانایی آنها در یادگیری به طور محسوسی بالا می رود .

هنگام ترک ماری جوانا مانند بسیاری از دیگر مواد مخدر ، عوارض مختلفی مانند استفراغ ، سرگیجه ، استرس ، بی خوابی و آشفتگی نمایان می شوند . در افرادی که مصرف طولانی مدت داشتند عوارض ناشی از ترک کردن ممکن است تا هفته ها بهبود نیابند  .

عوارض مصرف حشیش و ماری جوانا خطرناک بوده و در هر زمانی ممکن است فرد را گریبان گیر کنند . حافظه کوتاه مدت افراد مصرف کننده متحمل آسیب های زیادی می شود و این سبب می شود این افراد قادر به انجام فعالیت های پیچیده ذهنی نباشند . از آنجا که ماری جوانا روی قدرت درک و سرعت عمل تاثیر منفی می گذارد گاها مغز مصرف کنندگان برای لحظاتی قادر به پردازش اطلاعات نیست و در این وضعیت فرد کاملا خنگ شده و قفل می شود .

عوارض بلند مدت مصرف حشیش :

هنوز تمام مضررات و اثراتی که حشیش ممکن است در یک فرد به وجود آورد شناخته نشده است . اما به دنبال تحقیقات صورت گرفته مشخص شده که افراد مصرف کننده بیشتر از سایرین مریض می شوند و بیشتر به پزشک مراجعه می کنند . مصرف ماری جوانا خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهد و باعث تضعیف سیستم تنفسی و سیستم دفاعی بدن می شود . از آنجا که مصرف کنندگان حشیش معمولا از سیگار و دیگر مواد مخدر نیز استفاده می کنند بنابراین نمی توان به گونه صحیحی مضررات این ماده مخدر را تشخیص داد . با این وجود محققان دریافتند که مصرف پنج نخ ماری جوانا یا حشیش در روز همانقدر احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می دهد که مصرف یک پاکت سیگار در روز این احتمال را به وجود می آورد .

مصرف ماری جوانا مشکلات تنفسی و ریوی زیادی را به همراه دارد . سرفه های شدید ، ترشح بیش از حد خلط ، عفونت ریه و تخریب ساختار ریه از جمله مشکلاتی است که با کشیدن ماری جوانا بوجود می آیند . همچنین در حشیش مواد سرطان زایی وجود دارد که خطر ابتلا به سرطان را افزایش می دهند . مصرف کنندگاه  معمولا پک های عمیقی از حشیش می گیرند و آن  را مدت طولانی تری نسبت به سیگار در ریه حبس می کنند و همین امر باعث تشدید آسیب های ناشی از حشیش می شود .

همان طور که قبلا اشاره شد حشیش قدرت دفاعی بدن را کاهش می دهد . مطالعات نشان می دهند که استعمال حشیش گلبول های سفید را از بین می برد . THC ( ماده نعشه کننده در ماری جوانا ) روی سلول های عصبی تاثیر گذاشته و آن قسمت از مغز که مربوط به حافظه می شود را از بین می برد . در برخی از موارد شدید این تخریب ها باعث می شوند که فرد حتی وقایع اتفاق افتاده چند لحظه قبل را نیز نمی تواند به یاد آورد .

در انسان های عادی ، با افزایش سن قدرت تمرکز و حافظه کاهش می یابد . در صورتی که با هربار استعمال حشیش این روند هشت ماه جلو می افتد .

اثرات درمانی :

گفته می شود مصرف THC به صورت دارویی جذبی از راه دهان ( نه به صورت دود ) می تواند به درمان استفراغ و حالت تهوع کمک کند . همچنین در بعضی موارد و با تشخیص پزشک این ماده می تواند خاصیت ضد سرطانی داشته باشد . ماده ای به نام نابیلون که از مشتقات THC است توسط FDA برای درمان سرطان مورد تایید قرار گرفنه است . از THC برای جبران کاهش وزن و به عنوان ماده اشتها آور و افزایش دهنده وزن در افراد مبتلا به ایدز استفاده می شود .

دلایل مصرف ماری جوانا :

ماری جوانا یک ماده اعتیاد آور است که باعث وابستگی می شود و پس از مدتی مصرف آن به یک نیاز تبدیل می شود . و کنترل آن از توانایی فرد خارج می شود . زمانی فرد تصمیم به ترک این ماده می گیرد دچار مشکلاتی مانند بی قرای ، کاهش انگیزه ، بی خوابی ، رعشه و لاغری می شود . این عوارض ترک حشیش را دشوار می سازند . جوانان به دلایل بسیاری ممکن است به این ماده گرایش پیدا کنند . حس کنجکاوی و میل وارد شدن به جمع های مختلف از این دلایل هستند . مصرف سیگار و الکل نیز فرد را مستعد مصرف حشیش می کنند .

طبق مشاهدات ، در خانواده های که یک یا چند نفر معتاد هستند احتمال معتاد شدن دیگران نیز افزایش پیدا می کند . همچنین وجود دوستان مصرف کننده نیز از عوامل موثر محسوب می شود . در مجموع تمام جنبه های محیطی مانند مدرسه ، خانواده و همسایه ها می تواند روی نوجوانان و جوانان تاثیرگذار باشد . مشکلات فردی مانند استرس ، خشم ، افسردگی ، ملالت و خستگی از موارد تاثیرگذارند . افرادی که مورد سوء استفاده جنسی قرار گرفته اند گرایش بیشتری به مصرف حشیش دارند .

رابطه ماری جوانا و دیگر مواد مخدر :

مطالعات مختلف نشان می دهند که افراد بسیار کم و انگشت شماری وجود دارند که مواد مخدر مصرف کرده باشند بدون آنکه ماری جوانا را تجربه کرده باشند . افرادی که ماری جوانا مصرف می کنند 104 مرتبه احتمال مصرف دیگر مواد در آنان افزایش میابد .

درمان :

درمان هر فرد متناسب با شرایط وی متفاوت است . اما در کل هدف اصلی از درمان رسیدن به مرحله ای است که فرد مصرف کننده دیگر نیازی به مصرف در خود حس نکند . ولی در گام های اولیه معمولا هدف کم کردن دفعات مصرف و پایین آوردن دوز ماده است .

تا چند سال پیش برای درمان اعتیاد به ماری جوانا روش خاصی وجود نداشت و غالبا از همان شیوه هایی که برای درمان دیگر اعتیادها مورد استفاده قرار می گرفت ، اعتیاد به ماری جوانا را درمان می کردند . این روش ها معمولا شامل سم زدایی ، رفتار درمانی و عضویت در گروه های همایتی همچون N.A (Narcotics Anonymous) می شد . اما به تازگی پزشکان  برای درمان اعتیاد به ماری جوانا از روش های دیگری  بهره می گیرند . در روش های جدید استفاده از دارو کمتر شده و تمرکز بیشتری بر مشاوره و گروهای همایتی می شود .